महानगरपालिका ,उप-महानगरपालिका र नगरपालिका गठन हुन चाहिने आधारहरु :-

#राणाकाल_मल्लकाल_तथा_शाहकालका_महत्वपूर्ण_अड्डा|#व्यवस्थाहरु।। 📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖 १) #पजनी_प्रथा -पृथ्वीनारायण शाहले सुरुवात गरेका, -कर्मचारी/सैनिक प्रशासन हेर्ने २) #मरवट_नीति : -पृथ्वीनारायण शाहले सुरुवात गरेका, -युद्धमा ज्यान गुमाउने सिपाहीका सन्ततिलाई आर्थिक सहायता प्रदान गर्ने नीति ३) #तिलङ्गा : -पृथ्वीनारायण शाहको पालामा सैनिकहरुलाई तिलङ्गा भनिन्थ्यो । ४) #खान्गी_प्रथा -पृथ्वीनारायण शाहले सुरुवात गरेका -सैनिकहरुलाई आर्थिक,भौतिक सहयोग गर्ने ५) #एग्नेट_प्रथा -जंगबहादुर राणाले सुरुवात गरेका, -प्रधानमन्त्रीको रोलक्रम सुरुमा भाइ अनि पछि मात्र छोराहरुमा जाने व्यवस्था । ६) #दौडाहा_प्रथा -वीरशमसेरले सुरुवात गरेका -जिल्लास्तरका कार्यालय र त्यहाँका कर्मचारीहरुको क्रियाकलाप हेर्ने । ७) #मुन्सीखाना -राजा रणबहादुर शाह र प्रधानमन्त्री भिमसेन थापाको पालामा स्थापित अड्डा -परराष्ट्र सम्बन्ध हेर्ने,राहदानी/पासपोर्टको व्यवस्था गर्ने,नेपालको सिमानाको संरक्षण गर्ने काम गर्थ्यो । ८) #कौशीतोषाखाना -जङ्गबहादुर राणाको पालामा स्थापित, -सम्पुर्ण राष्ट्रसेवकहरुको तलव,भत्ता,निवृत्तिभरण प्रदान गर्ने, -राजदरवार,श्री ३ आदिलाई आवश्यक खर्च प्रदान गर्ने, -विकास/निर्माणको लागि बजेटको व्यवस्था गर्ने, -श्री ५ र श्री ३ हरुको मुलुकभित्रको भ्रमणको लागि आवश्यक बजेट व्यवस्था गर्ने ९) #मुलुकीखाना : -जङ्गबहादुर राणाका पालामा स्थापित, -मुलुकको कुल आम्दानीको ढुकुटीको रुपमा रहेको(हालको राष्ट्र बैंकजस्तै) -नोट निष्काशन समेत गरेको, -श्री ३ को मातहतको अड्डा,प्रमुखको रुपमा हजुरिया जनरल हुन्थे । १०) #तेजारथ_अड्डा -प्रधानमन्त्री रणोद्विप सिंहका पालामा स्थापित, -अर्थव्यवस्था संग सम्बन्धित,विशेष गरि कर्मचारीलाई नगद ऋण प्रदान गर्ने उदेश्यले स्थापित ११) #गोश्वारा_अड्डा -वीर शमसेरको पालामा स्थापित -जिल्लास्तरका विभिन्न कार्यालयहरु/निकायहरु गोश्वारा अन्तर्गत पर्थे र गोश्वाराले तिनिहरुको व्यवस्थापन गर्दथ्यो । १२) #कुमारी_चोक -पृथ्वीनारायण शाहको पालामा स्थापित -समग्र देशका सम्पुर्ण कार्यालय,अड्डाहरुको आर्थिक कृयाकलाप(आम्दानी खर्चको हिसाबकिताब),आर्थिक अनियमितता हेरी अनियमितता गर्नेलाई कारवाही समेत गर्दथ्यो । -समग्रमा सम्पुर्ण लेखापरिक्षण गर्ने अड्डा । १३) #कोटिलिङ (कोटलिङ) : -मल्लकालमा स्थापित एक न्यायिक अड्डा , -राणाकालसम्म प्रख्यात ४ अदालत (ईटाचपली,कोटलिङ,टक्सार र धनसार) मध्येको एक अदालत हो । -देवानी र फौंजदारी शुरु मुद्धा हेर्ने र पुनरावेदन गर्ने सर्वाधिकार सम्पन्न अदालत । १४) #कौशल_अड्डा : -जङ्गबहादुर राणाले वि.सं १९०९ तिर यसको स्थापना गरेका थिए । -ऐन कानुन तर्जुमा गर्नलाई विचार विमर्श गर्ने,रायसल्लाह शासक बर्गलाई चढाउने उद्धेश्यसहित स्थापित, -यसै अड्डाले विभिन्न लालमोहर,सनद,सवाल आदिलाई संहिताबद्ध गरि वि.सं १९१० मा नेपालको पहिलो मुलुकी ऐन तयार गरेको थियो । १५) #खड्ग_निशाना_अड्डा -खड्ग,त्रिसुल,धनुको चिन्ह,ईष्टदेवताको नाम तथा श्री ३ को हस्ताक्षर छाप लागेको ऐनसरह मान्यता प्राप्त गरेको कागजलाई खड्ग निशाना भनिन्थ्यो । -वि.सं १९६४ मा चन्द्रशमसेरले यसको प्रचलन चलाएका थिए । -सुरुमा वि.सं १८२५ देखि १९६४ सम्म लालमोहरको प्रयोग हुँदै आएकोमा सोही प्रयोजनको लागि चन्द्रशमसेरले खड्ग निशाना अड्डाको सुरुवात गरेका । -ऐन बनाउने,संशोधन गर्ने,अख्तियार प्रत्यायोजन गर्ने,नियुक्ती,सरुवा/बढुवा गर्ने, राणा परिवारको अंशबण्डा गर्ने इत्यादी कार्य यसले गर्दथ्यो । १६) #बिन्तिपत्र_निक्सारी_अड्डा -चन्द्र शमसेरका पालामा स्थापित, -तत्कालिन न्यायिक निकायहरुबाट भएका देवानी फौंजदारी मुद्धाको अन्तिम पुनरावेदन सुन्ने अधिकार रहेको सर्वोच्च न्यायिक अड्डा । १७) #अपिल अड्डा -वीर शमसेरको पालामा स्थापित अदालत गोश्वारालाई देव शमसेरले १९५७ मा अपील अड्डाको रुपमा पुनर्संरचना गरेका, -अपील सुन्ने र निर्णय लिने काम गर्दथ्यो । १८) #टक्सार_अड्डा -मल्लकालमा सिक्का निष्कासन गर्ने उद्धेश्यले स्थापित यस अड्डालाई चन्द्रशमसेरले टक्साल अड्डाको नाममा पुनर्गठन गरेका थिए । १९) #जंगी_बन्दोबस्त_अड्डा -जङ्गबहादुर राणाले वि.सं १९०८ मा स्थापना गरेका, -सैनिक व्यवस्थापन(भर्ना,प्रशिक्षण,लगत राख्ने) गर्ने । २०) #समरजंग_कम्पनी -रणबहादुर शाहको पालामा दरवारको सुरक्षाको लागि स्थापित सैनिक टुकडि । -यसलाई राणाकालमा ``चप्रासीहरुको कम्पनी" भनेर चिनिन्थ्यो ।